|
VERDE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. |
Konu : Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinde Bulunan Mükelleflerin Çekici ve Dorse Alımları Sırasında Ödemiş Oldukları KDV Tutarının İadesine İlişkin Bilgi Notu
04/09/2025 tarihli olarak yayınlanan genel tebliğ düzenlemelere ile iade alınacak KDV tutarının hesaplanmasına ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Bu hususa ilişkin hazırlamış olduğumuz notlara aşağıda yer verilmiştir.
Ayrıca aşağıdaki bu hususa ilişkin hazırlamış olduğumuz sayısal örneğe de ulaşmanız mümkündür.
Dikkat Edilecek Hususlar:
Öncelikle bu mükelleflerden faaliyetlerinin tamamına yakını uluslararası taşımacılıktan oluşan bir diğer ifadeyle yurt içi taşımacılık faaliyeti daha düşük olan mükellefler için; değişikliğin bir olumsuzluk teşkil etmediğini ve hatta vergi dairesi arasında farklılaşan uygulamaların ortadan kaldırılması ile lehe olduğunu söyleyebiliriz.
Bir diğer husus araç alımında ödenen KDV tutarlarının iadesinin kısım kısım çok uzun süren aylarda alınabileceğini söylemekte her durumda DOĞRU DEĞİLDİR. Bu durumun yaşanmaması için gerçekleştirilecek küçük planlamalar ile iadenin tamamının tek bir ayda alınabilmesi yasal olarak mümkündür.
Bu planlama için şunları söyleyebiliriz.
Aracın aktife alınma işleminin ayın başına rastlatılması ve aynı ayda uluslararası taşımacılık faaliyetinde kullanılmak üzere yurt dışına çıkarılması vergi dairesi nezdinde izahatınızı kolaylaştıracaktır. (Aksi durum mevzuata bir aykırılık oluşturmasa da bahsettiğimiz gibi vergi dairesi nezdinde işlemlerinizi kolaylaştıracaktır.)
Ve çok daha önemlisi bu aracın o ay yurt içi taşımacılık faaliyetinde mümkünse kullanılmaması veyahut oldukça az kullanılması. Bu işlemin herhangi bir muvazaa oluşturmayacak şekilde örneğin aracın bir kez yurt dışına çıkarılıp yurt içinde de hiç kullanılmayarak ayın kalanında çalıştırılmaması(diğer araçlarınız çalışırken) sizin vergi dairesi nezdinde izahatınızı zorlaştıracaktır. Dolayısıyla bu aracın o ay tüm seferlerini uluslararası taşımacılık olarak gerçekleştirilmesi iadesi istenen KDV tutarının tamamına ilgili ayda ulaşmanızı sağlayacaktır.
Şirket faaliyet alanı içerisinde eğer uluslararası taşımacılık düşük oranda gerçekleşiyor ise bir diğer ifadeyle faaliyetin büyük bir kısmı hali hazırda yurt içi taşımacılıktan oluşuyor ise elbette bu durumda iadenin alınabilmesi daha uzun aylarda gerçekleşecektir.
SONUÇ :
Eğer belirtilen planlamaların yapılması (belirtildiği üzere şirket faaliyetlerinin de buna uygun olması şartıyla) getirilen yeni düzenlemenin aleyhte bir husus içermediği bilakis uygulamayı açıklığa kavuşturduğunu söyleyebiliriz.
ULUSLARASI TAŞIMACILIK FAALİYETİ; ÇEKİCİ ALIMINDAN DOĞAN KDV’NİN İADESİNE İLİŞKİN ÖRNEK ÇALIŞMA
VERDE Ulus. Taş. A.Ş. tarafından 01/11/2024 tarihinde 4.600.000 TL bedel ve 920.000 TL KDV ödenerek Mercedes Benz 4*2 Çekici satın alınmıştır.
Alınan söz konusu araç aynı ay içerisinde yurt dışına çıkarılarak uluslararası taşımacılık faaliyetinde kullanılmıştır.
Şirketin sonraki döneme devreden KDV tutarı yüksek olup iade hesaplamalarını etkilememektedir.
DURUM : Alınan araç alındığı ayda yurt dışına çıkarılmış ve tamamen uluslararası taşımacılık faaliyetinde kullanılmıştır.
Bu araç ile ilgili ayda uluslararası taşımacılık faaliyetinden elde edilen hasılat 450.000 TL olarak gerçekleşirken yurt içi taşımacılık faaliyetinde hiç kullanılmamıştır.
Şirketin ilgili aydaki faaliyetlerinden elde etmiş olduğu hasılatları şu şekildedir.
|
Taşımacılık Faaliyetinin Tamamından Elde Edilen Tüm Hasılat |
||
|
Dönem |
11/2024 |
|
|
(A) |
Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat(İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat) |
8.250.000 |
|
(B) |
Yurt İçi Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat(İstisna Kapsamında Olmayan Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat |
2.250.000 |
|
(C)= (A)+(B) |
Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Toplam Hasılat |
10.500.000 |
Şirketin alımı gerçekleştirilen araçtan 11/2024 döneminde elde etmiş olduğu hasılatlar aşağıdaki tabloda yeniden özetlenmiş ve bu kapsamda yüklenilebilecek KDV tutarı hesaplanmıştır.
|
Satın Alınan Araç İle Elde Edilen Hasılat Dönem |
||
|
Dönemi |
11/2024 |
|
|
(A) |
Çekici ile Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat (İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat) |
450.000 |
|
(B) |
Çekici ile Yurt İçi Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat (İstisna Kapsamında Olmayan Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat |
0,00 |
|
(C)= (A)+(B) |
Çekiciye İlişkin KDV tutarından İade Hesabına Verilebilecek Pay |
%100 |
|
(D)= KDV*(C) |
Çekiciye İlişkin KDV tutarından İade Hesabına Verilebilecek Tutar(920.000*%100) |
920.000 |
Şirketin 11/2024 vergilendirme dönemi azami iade edilebilir KDV tutarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
|
Dönem |
11/2024 |
|
|
İade Hakkı Doğuran İşlem Türü |
311 |
|
|
(A) |
Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat (İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat) |
8.250.000 |
|
(B) |
KDV Ödenmeksizin Gerçekleştirilen Alışlarının Bedeli(Akaryakıt) |
750.000 |
|
(C) = (A)-(B) |
Azami İade Edilebilir Vergi Hesabı İçin Matrah |
7.500.000 |
|
(D)=(C*0,20) |
İadesi Talep Edilebilir Azami Vergi |
1.500.000 |
|
(E) |
İşlemin Bünyesine Doğrudan Giren Vergiler |
180.000 |
|
(F) |
Genel İmal ve İdare Giderlerinden İade Hesabına Verilen Pay |
20.000 |
|
(G)=(D-E-F) |
ATİK Alımları Nedeniyle Yüklenilmesi Mümkün Azami KDV Tutarı |
1.300.000 |
SONUÇ : Bu verilere göre 1.durumda şirketin 11/2024 döneminde gerçekleştirmiş olduğu çekici alımı sırasında yüklenmiş olduğu 920.000 TL KDV tutarının tamamını aynı dönem içerisinde iade alması mümkündür.
DURUM : Alınan araç alındığı ayda yurt dışına çıkarılmış ve hem yurt içi hem de uluslarası taşımacılık faaliyetinde birlikte kullanılmıştır.
Bu araç ile ilgili ayda uluslararası taşımacılık faaliyetinden elde edilen hasılat 250.000 TL olarak gerçekleşirken yurt içi taşımacılık faaliyetinden elde edilen hasılat ise 150.000 TL tutarında gerçekleşmiştir.
Şirketin ilgili aydaki faaliyetlerinden elde etmiş olduğu hasılatları şu şekildedir.
|
Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Tüm Hasılat |
||
|
Dönem |
11/2024 |
|
|
(A) |
Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat(İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat) |
8.250.000 |
|
(B) |
Yurt İçi Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat(İstisna Kapsamında Olmayan Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat |
2.250.000 |
|
(C)= (A)+(B) |
Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Toplam Hasılat |
10.500.000 |
Şirketin alımı gerçekleştirilen araçtan 11/2024 döneminde elde etmiş olduğu hasılatlar aşağıdaki tabloda yeniden özetlenmiş ve bu kapsamda yüklenilebilecek KDV tutarı hesaplanmıştır.
|
Satın Alınan Araç İle Elde Edilen Hasılat Dönem |
||
|
Dönemi |
11/2024 |
|
|
(A) |
Çekici ile Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat (İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat) |
240.000 |
|
(B) |
Çekici ile Yurt İçi Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat (İstisna Kapsamında Olmayan Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat |
160,00 |
|
(C)= [(A)+(B)]/(A) |
Çekiciye İlişkin KDV tutarından İade Hesabına Verilebilecek Oran |
%60 |
|
(D)= KDV*(C) |
Çekiciye İlişkin KDV tutarından İade Hesabına Verilebilecek Tutar(920.000*%60) |
552.000 |
Şirketin 11/2024 vergilendirme dönemi azami iade edilebilir KDV tutarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
|
Dönem |
11/2024 |
|
|
İade Hakkı Doğuran İşlem Türü |
311 |
|
|
(A) |
Uluslararası Taşımacılık Faaliyetinden Elde Edilen Hasılat (İstisna Kapsamındaki Faaliyetlerden Elde Edilen Hasılat) |
8.250.000 |
|
(B) |
KDV Ödenmeksizin Gerçekleştirilen Alışlarının Bedeli(Akaryakıt) |
750.000 |
|
(C) = (A)-(B) |
Azami İade Edilebilir Vergi Hesabı İçin Matrah |
7.500.000 |
|
(D)=(C*0,20) |
İadesi Talep Edilebilir Azami Vergi |
1.500.000 |
|
(E) |
İşlemin Bünyesine Doğrudan Giren Vergiler |
180.000 |
|
(F) |
Genel İmal ve İdare Giderlerinden İade Hesabına Verilen Pay |
20.000 |
|
(G)=(D-E-F) |
ATİK Alımları Nedeniyle Yüklenilmesi Mümkün Azami KDV Tutarı |
1.300.000 |
SONUÇ : Bu verilere göre 2. Durumda şirketin 11/2024 döneminde gerçekleştirmiş olduğu çekici alımı sırasında yüklenmiş olduğu 920.000 TL KDV tutarının 552.000 TL tutarındaki kısmını iade alabilmesi mümkündür. Kalan 368.000 TL ise sonraki dönemlerde iade alınmak üzere devredecektir.
